Manisa tarihinin dönüm noktalarından biri, 14. yüzyılın başlarında yaşanmıştır. Bu dönüşümün mimarı ise Anadolu’da kurulan Türk beylikleri arasında önemli bir yere sahip olan Saruhan Bey’dir. Hem siyasi bir lider hem de kültürel bir figür olarak iz bırakan Saruhan Bey, Manisa’nın kaderini değiştiren isimlerin başında gelir.
1270 yılında Horasan’da dünyaya gelen Saruhan Bey, genç yaşlarında Anadolu Selçuklu Devleti’nin hizmetinde bulunmuş, ardından Batı Anadolu’da siyasi bir güç haline gelen Türk beylerinden biri olmuştur. Özellikle Ege Denizi ve çevresindeki adalar üzerinde kurduğu hâkimiyetle dikkat çeken Saruhan Bey, Saruhanoğulları Beyliği’nin kurucusu olarak tarih sahnesindeki yerini almıştır.
1313 yılında Bizans egemenliğindeki Manisa’yı fetheden Saruhan Bey, bu önemli şehri beyliğin merkezi haline getirmiştir. Şehrin fethi, yalnızca siyasi bir zafer değil, aynı zamanda Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde önemli bir adım olmuştur.
Manisa’nın fethiyle ilgili dikkat çeken detaylardan biri, bu olayın Regaip Kandili’ne denk gelmesidir. Bu tarihsel çakışma, şehirde uzun yıllardır sürdürülen bir geleneğin de temelini oluşturur. Her yıl Regaip Kandili ile Manisa’nın fethi birlikte anılır ve kutlanır, bu da kentin geçmişine bağlılığını gösteren anlamlı bir semboldür.
Bugün Saruhan Bey’in hatırası, Manisa’da hem mimari hem de kültürel varlıklarla yaşatılmaktadır. Saruhan Bey’in türbesi, Muradiye Camii’nin batısında, Saruhan Parkı’nın içerisinde yer alır. Tonozlu girişiyle yöreye özgü mimari anlayışın erken örneklerinden biri olan türbe, kalın duvarları ve sade yapısıyla dikkat çeker.
Yapı tek katlıdır, farklı tipte pencereleri bulunur ve iç kısmında herhangi bir kitabe yer almaz. Ancak sanduka günümüze kadar korunmuştur. Türbenin kuzeye bakan giriş kapısının hemen sol tarafında, eski türbedarlardan birine ait olduğu düşünülen bir mezar bulunmaktadır. Bu küçük ayrıntı bile yapının halk belleğindeki önemini göstermektedir.
Manisa’da Saruhan Bey’in yalnızca türbesi değil, aynı zamanda heykeli de Saruhan Parkı içinde yer almaktadır. Manisa Belediyesi tarafından yaptırılan bu heykel, kentin kurucu figürlerinden biri olan Saruhan Bey’in anısını yaşatmaya devam ediyor.
Bugün Manisa’nın sokaklarında dolaşırken, şehrin tarihsel kimliğinde Saruhan Bey’in bıraktığı izleri görmek mümkündür. Onun liderliğinde şekillenen bu şehir, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olsa da, Türk-İslam kültürünün yerleşmesinde ve korunmasında Saruhan Bey’in rolü belirleyici olmuştur.
Tarihi mirasıyla öne çıkan Manisa’nın kurucu lideri Saruhan Bey, yalnızca bir fetih sembolü değil, aynı zamanda bir şehir kültürünün temel taşıdır. Her yıl yinelenen törenler, türbesi ve heykeliyle birlikte bu büyük ismin hatırası, Manisa halkının belleğinde canlı kalmaya devam etmektedir.